Alexander McCall Smith, "La's Orchestra Saves the World"

Watch out for La's Orchestra, Herr Hitler! *

Do przeczytania powieści Alexandra McCall Smith'a "La's Orchestra Saves the World" zachęciła mnie ta ciekawa recenzja. Bohaterka książki już od początku wzbudziła moją sympatię za sprawą imienia: Lavender, za którym nawiasem mówiąc nie przepadała. Uwielbiam lawendę, a jednym z moich marzeń jest zobaczyć kiedyś pola lawendowe. Motyw kwiatów lawendy w utworze powtarzał się zresztą, ku mojej radości, kilkakrotnie.

Pomimo faktu, że tłem wydarzeń jest druga wojna światowa, a losy bohaterki nie są usłane różami, książka emanuje ciepłem, spokojem i pogodą ducha. Przypuszczam, że świetnie sprawdza się w roli terapeutycznej lektury na rozterki, czy trudne chwile. Jej filozofia jest prosta, ale skuteczna. Aby czynnie przeciwstawiać się złu niekoniecznie trzeba być Wolnością wiodącą lud na barykady. Swoją niezgodę można manifestować poprzez codzienne trwanie pomimo wszystko, poprzez sprawianie, żeby życie innych ludzi stało się choć odrobinę lepsze. Tak jak La, która ratuje świat opiekując się kurami i prowadząc amatorską wiejską orkiestrę. Takie zakotwiczenie w szarej rzeczywistości pozwala funkcjonować nawet w warunkach ekstremalnych.

Książka ta nie jest wyłącznie wzruszającą historią miłosną, jest też peanem na cześć muzyki, która nie tylko daje przyjemność, pociesza, leczy, umożliwia ekspresję lęków i innych emocji, ale też odgrywa znacząca rolę w życiu społeczności, integruje, pozwala zamanifestować poglądy i postawy, poczuć się niezbędną częścią większej zbiorowości. Warto nadmienić, że sam Alexander McCall Smith gra na fagocie w zespole o dowcipnej nazwie: Really Terrible Orchestra.

Miłośnicy angielskiej prowincji również będą ukontentowani opisami wiejskich realiów i galerią ciekawych, zabawnych postaci (na przykład malkontent Henry Madder). Przypuszczam, że dzięki "La's Orchestra Saves the World" okolice Suffolk zyskały wielu miłośników. Autor chciał też oddać cześć Polsce i Polakom. Jednym z głównych bohaterów jest lotnik z Krakowa, który w związku z wypadkiem i częściową utratą wzroku nie może już służyć w RAF-ie. Tu mała dygresja: w rodzinie męża mamy postać bardzo podobną do Feliksa, też Polak-lotnik RAF-u, też zakochał się w cudzoziemce (Belgijka), też nie wrócił do kraju. Obraz ówczesnej sytuacji politycznej nakreślony przez McCall Smith'a wydał mi się trochę uproszczony, a znajomość polskich realiów może nie zawsze najwyższej próby (np. nasz rodak ma na nazwisko Dabrowski przez "a"), natomiast Kraków to "Krakow"), ale intencje autora były na pewno szlachetne. Powieść bardzo polecam, nie tylko tym, którzy chcieliby spojrzeć na Polskę i Polaków oczami innej nacji.

Ze względu na czas i miejsce akcji, tematykę i nastrój książka bardzo kojarzyła mi się ze „Stowarzyszeniem Miłośników Literatury i Placka z Kartoflanych Obierek” Mary Ann Shaffer i Annie Barrows. Co ciekawe, w powieści Alexandra McCall Smitha też występuje takie kryzysowe ciasto - tym razem z marchewek :) ** Odniosłam wrażenie, że "La's Orchestra Saves the World" jest napisana sprawniej, ma bardziej zwartą konstrukcję. Podobała mi się kompozycja klamrowa - książka kończy się w momencie w którym się zaczyna. Natychmiast po przeczytaniu ostatniego zdania, wróciłam do kilkunastu pierwszych stron.

Na koniec odrobina dziegciu. Wątpliwości budzi we mnie łatwość, z jaką La uporała się z poważnymi problemami osobistymi, jakie spotkały ją na początku opowieści. Nie oczekiwałam histerycznych łkań, ale bohaterka wykazała wręcz nadludzką odporność na stres. Jeszcze jedna wątpliwość. Z noty wydawcy wynika, że autor stworzył ponad sześćdziesiąt książek (!), na jego stronie internetowej znalazłam informację, że w tym roku planowane jest wydanie czterech (!) nowych pozycji. Z jednej strony wzbudza to mój podziw, ale z drugiej odczuwam pewien niedosyt - gdyby pisarz poświęcił więcej czasu opowieści o La, trochę bardziej ją rozbudował, pogłębił portrety psychologiczne postaci, na pewno książka zyskałaby na tym.

---
* Alexander McCall Smith, "La's Orchestra Saves the World", Abacus, 2008, s. 179. s.198.
** Tamże, s.198.

Moja ocena: 5-

Alexander McCall Smith