Za dużo Małgorzaty (Małgorzata Potocka, Krystyna Pytlakowska, "Obywatel i Małgorzata")

Za dużo Małgorzaty

Pisząc dziś o tej książce zakłócam chronologię, bo przeczytałam ją w ostatni weekend, a moje zaległości sięgają hen, daleko, kilka miesięcy wstecz, ale postanowiłam opowiedzieć Wam o niej natychmiast. Przede wszystkim dlatego, że wywołała we mnie dużo negatywnych emocji i nie chcę ich w sobie miętosić.  

Lubię utwory Republiki i Obywatela GC, choć słucham ich już rzadko i bez emocjonalnych dygotów. Jednak prawo pierwszych połączeń jest silne i dotyczy również muzyki, więc kiedy w zapowiedziach wydawniczych zobaczyłam „Obywatela i Małgorzatę”, od razu wiedziałam, że bez tego zakupu się nie obejdzie.

Liczyłam przede wszystkim na to, że dowiem się czegoś więcej o Ciechowskim. To był błąd. Książka Potockiej okazała się formą psychologicznej autoterapii, próbą pogodzenia się z losem i publicznego obwieszczenia, że zdrada została wybaczona, podczas gdy wiele fragmentów świadczy o tym, że wcale tak nie jest. Moim zdaniem stanowczo za wcześnie na drenowanie blizn, a właśnie tego jesteśmy świadkami. 

[Źródło]

Książka „Obywatel i Małgorzata” składa się z dwu części. Pierwsza to obszerny wywiad z Potocką, przeprowadzony przez Krystynę Pytlakowską. Rozmowa bez taryfy ulgowej, z trudnymi pytaniami. Drugą część stanowi dziennik pani Małgorzaty, a właściwie surowe notatki z kalendarzy, urwane zdania, strzępki myśli, chaotyczne rozważania. Znaczna część tych wpisów mówi dokładnie o tym samym, co zostało już powiedziane w wywiadzie. Oto przykładowy fragment memuaru:

„19 MARCA
Mamy zostać, ale nagle Józek chce wrócić do Łodzi. Wracamy. Jakieś napięcie. Co się z nim dzieje? Głupio myślę, przecież ze mną się też dzieje. Nie da się tak normalnie, jakby nigdy nic.
Imieniny Józka.”[1]

Niewątpliwie te zapiski to dla autorki cenna pamiątka. Mogły mieć też moc terapeutyczną i chwała im za to, ale w moim odczuciu nie zasługiwały na wydanie książkowe. Zaznaczam, że nie wymagam od Potockiej talentu pamiętnikarskiego na miarę Nałkowskiej, ale dla osoby, która wielokrotnie podkreśla, że jedno z jej zawodowych wcieleń to scenarzystka, parująca niewygasłymi emocjami, ciągnąca się przez 110 stron sieczka, to najzwyczajniej w świecie antyreklama. 

Powstrzymam się od drobiazgowej analizy psychologicznej autorki, obszernej oceny jej osoby i postępowania, choć ekshibicjonizm niektórych fragmentów wręcz do tego zachęca. Skupię się tylko na tym, co najbardziej mnie uderzyło. Wprawdzie Potocka dyskretnie podkreśla, że Ciechowski w porównaniu z nią był mało obyty i to dzięki niej na przykład po raz pierwszy jadł ostrygi, jednak moim zdaniem sama nie zawsze zachowuje się z klasą. 

Niesmaczne wydały mi się na przykład niektóre uwagi na temat drugiej żony Obywatela GC, a zwłaszcza porównywanie się do niej pod względem osobowości i intelektu. O wynikach tych zestawień nie muszę chyba mówić. Do tego wzmianki o tym, że w kolejnym związku Ciechowski był nieszczęśliwy. I jeszcze dziwny relatywizm w ocenie zdrady. Kiedy Potocka mówi o swoim odejściu od męża, jest to rozważane w kategoriach wielkiego dramatu i cierpień. Kiedy ona stała się tą porzuconą, postępowanie Grzegorza i Anny bez wahania nazywa nikczemnością. Najwyraźniej mimo deklaracji: „Najważniejsze, że nie mam negatywnych uczuć”[2] autorka tłumi w sobie nadal sporo żalu i złości.

Nie najlepsze wrażenie robiło na mnie również to, że Potocka uważa siebie za osobę tak samo lubianą i popularną jak Ciechowski:

„byliśmy rozpoznawalni, ludzie na nas patrzyli - wydawaliśmy się im niezwykle barw­ni, energiczni, dynamiczni, awangardowi. Nada­waliśmy ton, na nas się ubierano, na nas się cze­sano. Teraz jak przeglądam zdjęcia i trafiam na swoją pierwszą fotografię z Grzegorzem, którą zro­bił nam Józek Robakowski przed naszym domem w Łodzi przy mojej wielkiej ciężarówce, widzę, że oboje wyglądamy rewelacyjnie. Niewiarygodnie wystylizowani, byliśmy wtedy guru stylu i zacho­wania dla naszych rówieśników.”[3]

Rzeczone zdjęcie. [Źródło]

Z książki wynika, że kontakty Potockiej były imponujące, znane nazwiska przelatują przed naszymi oczami z prędkością światła, a Ciechowski nazywał ją swoim „oknem na świat”. To wszystko na pewno bardzo pomogło w karierze, ale bez przesady. 

Rozterki uczuciowe plus - nazywając rzecz po imieniu - pranie brudów, zajmują sporo miejsca. Na ciekawe informacje o Ciechowskim już go nie wystarczyło, a szkoda, bo inne sfery jego życia też na pewno zasługiwały na uwagę. Owszem, autorka pisze o jego muzycznych pasjach, o relacjach z rodziną, o tym, że był wspaniałym ojcem, o jego zamiłowaniach kulinarnych, o psach, ale akcent pada na erotykę.

Najczęściej były partner Potockiej występuje w charakterze szarpanego rozterkami amanta w miłosnym dramacie. Liczyłam na przykład na więcej wzmianek o literaturze – w wywiadach Obywatel GC często dawał do zrozumienia, że książki odgrywają ważną rolę w jego życiu, czasem wymieniał tytuły. Przyznam, że to dzięki niemu w liceum przeczytałam „1984” Orwella i „Rzeźnię numer 5” Vonneguta. W książce Potockiej temat pojawia się rzadko.

Mimo wielu irytujących fragmentów wspomnienia Potockiej mają na pewno jedną zaletę. To ciekawy materiał do przemyśleń na temat anatomii miłości i związków, w którym ścierają się silne osobowości, o wzajemnym "pożeraniu się" partnerów. Potocka twierdzi, że dla miłości zrezygnowała z kariery i wyszła na tym kiepsko. To również dramatyczna opowieść o zdradzie, rozstaniu i siedmioletniej depresji. Niestety, z oczywistych przyczyn poznajemy racje tylko jednej strony.

Na koniec ciekawostka o fankach, które teraz często ograniczają się do śledzenia tabloidów. W tamtych czasach było inaczej. Okazuje się, że grupa dziewczyn zafascynowanych Ciechowskim aktywnie uczestniczyła w życiu jego rodziny: wielbicielki prały, prasowały, robiły zakupy, sprzątały, pomagały przy przeprowadzkach. Dodam, że jedną z nich była późniejsza żona idola. Potocka tak komentuje ich relacje z fankami: „Dla nich to było największe szczęście, że mogą do­stąpić wejścia w naszą prywatność. Te dwie dziew­czyny były łącznikiem pomiędzy Grzegorzem, mną i resztą świata..”[4]

______

[1] Małgorzata Potocka, Krystyna Pytlakowska, Obywatel i Małgorzata, Wydawnictwo Czerwone i Czarne,  2013, s. 165.
[2] Tamże, s. 149.
[3] Tamże, s. 43.
[4] Tamże, s. 64 .

 

Moja ocena: 2

Małgorzata Potocka. [Źródło]