Marzec z Marią - lista lektur

Maria Kuncewiczowa w okresie studiów w Nancy.

[Źródło zdjęcia]

Bardzo dziękuję wszystkim, którzy zgłosili chęć udziału w projekcie Marzec z Marią. Rozważających taką możliwość bardzo proszę o decyzję do końca lutego i przypominam, że ma tylko 29 dni. :) Tutaj znajdziecie wszystkie informacje. 

Z wielką radością donoszę, że powstała już pierwsza recenzja! Koczowniczka podzieliła się wrażeniami po lekturze Dwóch księżyców. Tekst jest bardzo ciekawy i zachęcam do lektury oraz komentowania.

Z góry wielkie dzięki za informowanie pozostałych osób w komentarzu do tego posta o nowych notkach. 

Lista uczestników jest uzupełniana na bieżąco. Wahających się nie wpisałam, żeby nie wywierać presji. :) Listek [❧] oznacza, że na tym blogu już znajdziecie tekst o książce Kuncewiczowej lub o samej pisarce.

Zgodnie z obietnicą przedstawiam książki Marii Kuncewiczowej:

Powieści:

• Twarz mężczyzny (mikropowieść, "traktująca o wpływie erotyzmu na rozwój kobiety"), 1928.
• Cudzoziemka, 1936. Opinia Brunona Schulza: „Cudzoziemka” Kuncewiczowej należy do książek, które nie kończą się na swych okładkach, lecz wykraczają z nich, próbując przenieść w nas swe życie i rozgałęzić w nas swoją problematykę. [...]Kuncewiczowa zna wszystkie tajemnicze drogi, kręte przesmyki i ścieżki złości, wszystkie jej manifestacje i wybuchy, cała biedna, wysilona perfidia nieszczęśliwego, zaplątanego w siebie charakteru podpatrzona jest i oddana z niesłychaną maestrią."
• Dni powszednie państwa Kowalskich (pierwsza polska powieść radiowa, część odcinków była emitowana przez Radio Wolna Europa), 1938. 
• Kowalscy się odnaleźli, (później powstali jeszcze Kowalscy w Anglii), 1938.
• Zmowa nieobecnych, 1946. "Największą chyba wartością tej powieści jest ukazanie spowodowanego przez konflikt wojenny chaosu zarówno historyczno-politycznego, jak i tego dotykającego życie jednostek".
• Leśnik, 1952. "Akcja rozgrywa się w latach poprzedzających Powstanie Styczniowe, w czasie powstania i w pierwszym po jego upadku okresie - przynosi bowiem wiele motywów głęboko związanych z tradycjami życia Polski dziewiętnastowiecznej". "Jest "Leśnik" jako powieść psychologiczna rzeczą o samotności człowieczej. O owym zarazem więzieniu i mikrokosmosie, jakim jest każdy byt ludzki".
• Gaj oliwny, 1961. "Wojna ukazana przez pryzmat psychiki małego dziecka, na której ówczesna rzeczywistość pozostawiła nieusuwalne ślady. Dzieło charakteryzuje się bogatą symboliką oraz poetyckim stylem". "Autorka wabi nas złudnie w czarującą wiosnę francuskiej Riwiery... Wydaje się nam, że nic się tu nie zdarzy - najwyżej skończy się lato. I niecierpliwy albo obojętny czytelnik, nie spodziewając się doniosłych lub podniecających faktów, może łatwo prześliznąć się przez ten słoneczny pejzaż i odłożyć książkę, nie zdając sobie sprawy, że trzymał w ręku arcydzieło"("Chicago Tribune"). Pierwsza wersja ukazała się w języku angielskim. Wiemy, że powstanie jej zawdzięczamy notatce prasowej z przebiegu procesu kryminalnego.
• Tristan 1946, 1967. "Książka ta zawiera historię miłosną wzorowaną na średniowiecznej legendzie, lecz przeniesioną w realia powojenne". "Kuncewiczowa o swej książce powiedziała: "W mojej powieści została podeptana poezja mitu".

Opowiadania:

• Przymierze z dzieckiem (tytułowe opowiadanie wywołało kontrowersje, autorka porusza "temat narodzin, macierzyństwa i zawiązanych z nimi przeżyć"), 1927. "Analizuje intymne doświadczenia kobiety w ciąży. Ma odwagę opisać złe emocje związane z tym  stanem".
• Dwa księżyce, 1933. Opinia Andrzeja Barańskiego, reżysera adaptacji filmowej: "W zbiorze jej nowel znalazłem to, co ogromnie cenię. Zmysł obserwacyjny, wyczulony na językowe niuanse słuch, wyjątkową znajomość opisywanego środowiska i doskonale nakreślone portrety psychologiczne."
• Przyjaciele ludzkości (opowiadania dla młodzieży), 1939.
• Zagranica, 1939.
• W domu i w Polsce, 1939.
• Serce kraju. 1939.
• Nowele i bruliony prozatorskie, 1985. "Retrospektywny wybór nowel, szkiców i fragmentów większych całości."

Eseistyka:

• Dyliżans warszawski,1935. "Seria reportaży z przedwojennej Warszawy, poświęconych problematyce społeczno-obyczajowej, wychylonych jednak w stronę eseju". Swoje kolejne książki eseistyczno-wspomnieniowe Kuncewiczowa nazywała dyliżansami. 
• Miasto Heroda. Notatki palestyńskie (zapiski z podróży do Palestyny), 1939. "Notatki z wycieczki do Ziemi Świętej zorganizowanej przez hebrajski PEN-Club w 1938 r.".
• Odkrycie Patusanu (szkice i reportaże), 1958. "Opowiadania, felietony i szkice literackie, rozproszone po czasopismach krajowych i zagranicznych w latach 1924-1957". "Kuncewiczowa porusza problem swej twórczości: sprawę samotności ludzkiej, potrzebę posiadania własnego Patusanu, "kraju, którego z nikim nie można podzielić". Dla pisarki Patusanem jest Kazimierz, nadwiślańskie miasteczko, oświetlone jej lirycznym wspomnieniem. Jest nim przyjaźń i miłość ludzka, ale także obcowanie z książkami, które pozwala na wspólne - autora i czytelnika - "dobre przeżycie dnia".
• Don Kichot i niańki (szkice z podróży do Hiszpanii), 1965. "Łączą elementy reportażu, eseju historyczno-kulturalnego i intymnego dziennika".
• Fantasia alla Pollacca (studia o Stanisławie Przybyszewskim), 1979. "Zbiór esejów inspirowanych osobą i twórczością Stanisława Przybyszewskiego. Styl rozważań jest jednak beletrystyczny, nie zaś naukowy".
• Przeźrocza. Notatki włoskie, 1985. "Tomik ten zawiera reminiscencje literackie z wielokrotnych pobytów we Włoszech, dokąd od 1970 roku jesienią pisarka wyjeżdżała wraz z mężem i przebywała aż do wiosny, chroniąc się przed chłodami polskiej zimy. "Przezrocza" należą, wraz z wcześniejszymi "Fantomami" i "Naturą", do nurtu jej esejów autobiograficznych, uważanych przez część krytyków za jej szczytowe osiągnięcie. Kuncewiczowa (...) zaklasyfikowała "Przezrocza", nazywając je "podróżą przez miejsca i czasy". W roku 2010 opublikowano pełną wersję, wcześniejsze były "pocięte przez cenzurę".

Dramat:

• Miłość panieńska, 1932.
• Thank you for the rose, 1950.

Inne:

• Klucze (dziennik), 1943. "Klucze to książka wspomnienie, opowiadająca historię wojennej tułaczki Marii Kuncewiczowej. Po opuszczeniu Kazimierza, autorka przemierzała Europę w poszukiwaniu swojego miejsca. Poprzez Wołyń, Huculszczyznę, Bukareszt, Francję a skończywszy na Anglii, szukała schronienia, mając w sobie ciągle obraz Polski. Nawet na obczyźnie, nie zapominała o kraju, jego barwach i smakach i tęskniła".  "Gdy w roku 1939 wybuchła II wojna światowa, Maria Kuncewiczowa była uznaną pisarką, rozpieszczaną żoną wziętego adwokata i polityka, dumną matką syna, który wkrótce miał zaciągnąć się do angielskiej marynarki wojennej, przyjaciółką wielu sławnych polskich przedstawicieli cyganerii i nie mniej znanych intelektualistów europejskich. Przyszła na świat w Samarze, studiowała w Nicei; teraz zaczęła się jej droga na emigracji: Rumunia, Francja, Wielka Brytania i wreszcie USA, prawie pół wieku na obczyźnie, zanim jako obywatelka Stanów Zjednoczonych wróciła do Polski. Ta książka to "klucze" do jej mieszkań, krajów, które ją przyjęły, wydarzeń politycznych i reakcji przyjaciół, osobowości syna i własnego "ja".
• Fantomy (proza autobiograficzna), 1972. "Pełna wspomnień, refleksji, odznaczająca się wyszukanym, urokliwym stylem. To książka powstała z nostalgii za krajem, za czymś, co bliskie, za domem w Kazimierzu nad Wisłą, tym jedynym prawdziwym domem na wielkim świecie, który autorka zdołała poznać".
• Natura (proza autobiograficzna), 1975. "Natura, podobnie jak i wcześniej wydane Fantomy, to właściwie dwie części jednej księgi poświęconej polskości. A przede wszystkim jej miejscu w świecie i próbie określenia, czym w końcu we współczesnych warunkach ma być ta polskość". 
• Rozmowy z Marią Kuncewiczową (zbiór wywiadów), 1983.
• Listy do Jerzego (książka poświęcona zmarłemu mężowi), 1988. "Książka wyciszona, a zarazem niepokorna, wyzwanie rzucone przemijaniu przez nieposkromioną młodość i miłość nie uznającą śmierci". 

Opracowania:

• Alicja Szałagan, Maria Kuncewiczowa: monografia dokumentacyjna: 1895-1989, Instytut Badań Literackich, 1995.
• Barbara Kazimierczyk, Dyliżans księżycowy: Opowieść o twórczości Marii Kuncewiczowej, Instytut Wydawniczy Pax, 1977.
• O twórczości Marii Kuncewiczowej, red. Lech Ludorowski, UMCS, 1997.
• Stanisław Żak, Maria Kuncewiczowa. Portrety współczesnych pisarzy polskich, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1973.
• Katarzyna Szeloch, Kuncewiczówka: Dom poza czasem, Oficyna Wydawnicza Agawa, 2006.

Listę opracowałam między innymi na podstawie stron: 

culture.pl 

Biblionetka

Instytut Książki

Decyzja chyba nie będzie łatwa, ale mamy na nią jeszcze dwa tygodnie. Życzę Wam dużo radości przy rozważaniu, wybieraniu i czytaniu! :)